24 kwietnia na Placu Magistrackim w Wałbrzychu odbyło się spotkanie wyborcze Rafała Trzaskowskiego, kandydata na urząd Prezydenta RP. Wydarzenie miało charakter zorganizowanego wiecu wyborczego: przygotowano profesjonalną scenę, nagłośnienie, zamknięto ulicę przed Urzędem Miasta, a porządku pilnowała Straż Miejska.
W wydarzeniu aktywnie uczestniczył Prezydent Wałbrzycha Roman Szełemej, który został oficjalnie zapowiedziany jako gospodarz miasta. Wyszedł wraz z Rafałem Trzaskowskim z ratusza, przemawiał w jego obecności na tle materiałów wyborczych i wezwał mieszkańców do poparcia konkretnego kandydata, podkreślając, że „Wałbrzych musi ponownie wygrać” i że „to Rafał Trzaskowski powinien zwyciężyć”.
Możliwe naruszenia prawa
Takie działania prezydenta miasta mogą wypełniać znamiona naruszenia kilku istotnych przepisów:
-
Art. 108 §2 Kodeksu wyborczego zakazuje prowadzenia agitacji wyborczej na terenie urzędów administracji publicznej. Choć wydarzenie odbyło się na placu przed budynkiem, fakt oficjalnego wyjścia z ratusza, wystąpienia jako Prezydent Miasta oraz poparcia kandydata w obecności materiałów kampanijnych może być uznany za naruszenie tego zakazu.
-
Art. 7 i art. 31 ustawy o samorządzie gminnym nakładają na organy gminy obowiązek działania na rzecz całej wspólnoty mieszkańców, z zachowaniem bezstronności i neutralności.
-
Art. 60 Konstytucji RP gwarantuje każdemu obywatelowi równy dostęp do służby publicznej oraz równość wobec prawa, co oznacza także obowiązek neutralności administracji podczas kampanii wyborczych.
-
Art. 40 ustawy o drogach publicznych wymaga uzyskania zezwolenia na zajęcie pasa drogowego oraz uiszczenia stosownych opłat. Zamknięcie ulicy i zajęcie przestrzeni publicznej bez przejrzystej procedury może rodzić pytania o zgodność z przepisami.
-
Art. 506 Kodeksu wyborczego zabrania finansowania kampanii wyborczej ze środków publicznych. Użycie miejskich służb lub infrastruktury na potrzeby wiecu bez opłat i rozliczenia może być traktowane jako niedozwolone wsparcie kampanii.
Nierówne traktowanie kandydatów
Dodatkowe wątpliwości budzi fakt, że podczas wcześniejszej wizyty innego kandydata na prezydenta RP – Sławomira Mentzena – Prezydent Wałbrzycha nie tylko nie uczestniczył w spotkaniu, ale w swoim publicznym nagraniu określił go mianem „śmiesznego gościa”. Tak wyraźna różnica w traktowaniu kandydatów w przestrzeni publicznej jest trudna do pogodzenia z zasadą równości szans w kampanii wyborczej.
Sprzeczność deklaracji z praktyką
Paradoksalnie, to właśnie takie działania — wykorzystywanie pozycji publicznej do wspierania wybranych kandydatów i dzielenie społeczeństwa — były przedmiotem ostrej krytyki obecnej formacji politycznej wobec poprzedniej władzy. Jeszcze niedawno zarzucano ówczesnym rządzącym zawłaszczanie instytucji publicznych, promowanie podziałów i wykluczanie przeciwników. Tymczasem obecne działania przedstawicieli władzy lokalnej w Wałbrzychu wydają się wpisywać w te same mechanizmy, przeciwko którym oficjalnie deklarowano walkę. Tak rażąca sprzeczność między głoszonymi wartościami a praktyką budzi pytania o autentyczność tych deklaracji.
Zaangażowanie Prezydenta Wałbrzycha w kampanię wyborczą jednego z kandydatów, z bezpośrednim wykorzystaniem autorytetu urzędu oraz przestrzeni publicznej, może naruszać fundamentalne zasady bezstronności administracji i równości szans wyborczych. W świetle obowiązujących przepisów zasadne jest oczekiwanie pełnego wyjaśnienia wszystkich okoliczności towarzyszących organizacji wydarzenia.
